woensdag 19 oktober 2011

Maakt geweld in media ons echt agressiever? En hoe kan dat dan?

Worden we echt gewelddadiger door het kijken naar geweld op televisie en door gewelddadige games te spelen? Is het niet zo dat mensen die veel naar gewelddadige televisieprogramma's kijken en die graag gewelddadige games spelen, meer gewelddadig van aard zijn? Zodat al dat kijken en spelen daar niets aan toevoegt, maar gewoon een uiting is van hun al bestaande inborst?

Nee. In het onderzoek is met dit zogenaamde selectie-effect rekening gehouden. Dat gebeurt op twee manieren,  oftewel door een experimentele opzet van het onderzoek, oftewel door zogenaamd longitudinaal onderzoek.

In experimenteel onderzoek worden "proefpersonen", vaak kinderen, willekeurig over twee groepen verdeeld, een experimentele groep, die naar een gewelddadig programma kijkt (of een gewelddadige game speelt), en een controlegroep, die naar een ander soort televisieprogramma kijkt (of een andere soort game speelt). Na die "behandeling" observeren de onderzoekers hoe de kinderen zich gedragen als ze met andere kinderen spelen (zonder dat die onderzoekers weten welk kind tot welke groep behoorde). Er komt dan uit dat de kinderen uit de experimentele groep agressiever zijn dan de kinderen uit de controlegroep. Het gaat hier altijd om een korte termijn-effect van een korte periode kijken of spelen.

In longitudinaal onderzoek worden personen gedurende langere tijd gevolgd en worden op twee tijdstippen metingen gedaan. Bijvoorbeeld in deze studie stelden onderzoekers in de jaren zestig van de vorige eeuw van kinderen tussen de 6 en de 10 jaar vast hoe vaak ze naar televisieprogramma's keken waar veel geweld in voorkwam en verzamelden ze oordelen van klasgenoten over hoe agressief ze waren. Ongeveer 15 jaar later traceerden ze zoveel mogelijk van deze personen, die nu jongvolwassenen waren. Hun mate van agressief gedrag werd gemeten door ze er zelf naar te vragen, door een (door henzelf aangewezen) persoon in hun nabijheid daar naar te vragen en door na te gaan of ze voor een geweldsmisdrijf waren veroordeeld. Het blijkt dan dat jongvolwassenen die als kind meer naar gewelddadige televisieprogramma's keken, agressiever waren dan jongvolwassenen die als kind minder naar zulke programma's hadden gekeken. Het belangrijke is nu dat dit blijft gelden ook als je rekening houdt met de mate van agressiviteit als kind. Dat is een sterke aanwijzing voor een oorzakelijke relatie: het als kind veel gekeken hebben van gewelddadige televisieprogramma's verhoogt de mate van agressiviteit op jong-volwassen leeftijd. Door het longitudinaal te onderzoeken maak je het mogelijk dat het effect van het kijken naar gewelddadige programma's zich openbaart. Het is duidelijk dat het hier om een lange termijn-effect gaat.

Hoe kan het dat geweld in de media ons agressiever maakt? Het artikel waarnaar ik hierboven verwijs, noemt twee mogelijke verklaringen:

1. Door veel geweld waar te nemen leer je dat de wereld vijandig is en dat agressie een geschikt en aanvaardbaar middel is om problemen op te lossen. En naar die gedachten ga je handelen.

2. Het veel waarnemen van geweld maakt je er ongevoelig voor. We leren als kind gemakkelijk negatieve emotionele reacties op geweld aan. Maar het veel waarnemen van geweld zorgt er voor dat die reactie gedempt wordt. Je raakt er aan gewend. (Update. Dit komt overeen met de resultaten van dit onderzoek, dat ik eerder aanhaalde.) Als we in situaties terechtkomen waarop we agressief zouden kunnen reageren, is de drempel om dat te doen daardoor lager.

Beide verklaringen zie ik als mogelijke mechanismen die in overeenstemming zijn met de Dual Mode-theorie. Bedenk dat het hier altijd om geweld tussen personen gaat. Waardoor de context die van de statuscompetitie is. En we weten dat het vooral dat element van competitie is, dat de agressiviteit oproept.

Ik denk dat er bij dat geweld in de media nog een bijzonder mechanisme werkt. Er komt namelijk bij, in vergelijking met waarnemen van geweld op straat, dat makers van programma's (en van games), en hun bazen, kennelijk hebben besloten om zulke programma's en games te (laten) maken en uit te zenden en te verkopen. Dat kan je op de gedachte brengen dat geweld heus niet zo afkeurenswaardig is. Anders zouden ze dat toch niet uitzenden of verkopen? Geweld krijgt zo eigenlijk een soort officiële goedkeuring.

Geen opmerkingen: