Narcisten hebben een grandioos en overdreven positief zelfbeeld en kijken op anderen neer. En als anderen minderwaardig zijn, kun je ze dus exploiteren, hen als middel gebruiken om je eigen doelen te verwezenlijken. Een en ander houdt in dat narcisten weinig empathisch zijn, zich weinig in anderen verplaatsen en vooral weinig met anderen meevoelen. Zie De donkere drie: psychopathie, narcisme en Machiavellianisme en de andere berichten op dit blog achter het label narcisme.
Maar is het gebrek aan empathie van narcisten een vaststaand gegeven of is het te beïnvloeden? Kunnen narcisten er succesvol toe worden aangespoord om meer empathisch te zijn? De nieuwe studie Moving Narcissus: Can Narcissists Be Empathic? (betaalpoort) laat resultaten zien die in die richting lijken te wijzen.
De onderzoekers laten zien dat als je proefpersonen de instructie geeft om zich in iemand in te leven en met die persoon mee te voelen, dit inderdaad leidt tot meer empathie bij degenen die hoog scoren op een narcismetest. Voor personen die daar laag op scoren, maakt het niets uit. Die zijn sowieso empathisch. Narcisten kunnen dus empathisch zijn, maar het is dan wel nodig dat je hen daartoe aanspoort.
Dit bleek zo wel op te gaan voor de door de persoon zelf gerapporteerde mate van empathie als voor een fysiologische indicator voor empathie (verandering in hartslag). Die zelf gerapporteerde empathie meet je met een vragenlijst, de Narcissistic Personality Inventory. Die verandering in hartslag wijst er op dat het ook om echte empathie gaat en niet alleen maar om het verbaal gevolg geven aan een instructie. Misschien is het dus zo dat narcisten niet een absoluut gebrek aan empathie hebben, maar dat ze er spontaan minder toe over gaan.
Dat zou een interessant inzicht kunnen zijn. Want we weten dat narcisten anderen en de maatschappij schade toebrengen. En we hebben aanwijzingen, uit onderzoek in de Verenigde Staten, dat narcisme de afgelopen decennia is toegenomen. Zie The Narcissism Epidemic. Living in the Age of Entitlement. Het kan er op duiden dat niet zozeer het narcisme op zich is toegenomen, maar dat narcisten steeds minder zijn gaan meemaken dat ze door anderen tot empathie worden aangespoord.
En dat laatste zou best eens het geval kunnen zijn. Vriendschapsnetwerken zijn kleiner geworden en vrienden verwachten empathie van elkaar. Als narcisten minder met zulke verwachtingen in aanraking komen, dan zullen ze zich dus minder empathisch gedragen.
Daar komt de in de afgelopen halve eeuw toegenomen invloed van de media bij, vooral de televisie, en die heeft er voor gezorgd dat we, integendeel, juist tot meer narcistisch gedrag worden aangespoord. Zie Zijn televisiepersoonlijkheden wel goed voor ons? Narcisme als persoonlijkheidseigenschap kan stabiel gebleven zijn, terwijl de sociale omgeving zo is veranderd dat narcistisch gedrag gemakkelijker naar buiten komt.
Update. Zie nu ook dit bericht over de vraag of die empathie van narcisten wel echt is.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten