woensdag 31 december 2014

Wat het meest blijft verbazen: het eurozoneschandaal

Wat op deze laatste dag van 2014 al met al het meest blijft verbazen is dat er in de afgelopen jaren in Europa, en in het bijzonder in de eurozone, een Tea Party-achtig marktfundamentalisme is gaan heersen.

Dat wil zeggen, het is gemeengoed geworden onder de politiek-economische elite van vrijwel het gehele links-rechts spectrum. Partijen die een realistischer en verstandiger economisch beleid voorstaan, durven daar oftewel niet voor uit te komen oftewel worden in de media afgeschilderd als radicaal en extremistisch. De wereld op zijn kop. Het zijn de extremisten die aan de macht zijn, succesvol vermomd als deskundigen en gematigden.

Wat blijft verbazen is dus dat de elite een economisch beleid voert dat tot een ongekende verspilling heeft geleid. De OECD heeft de zogenaamde output gap voor de eurozone voor 2014 geschat op ongeveer 3 procent. Dat wil zeggen dat drie procent meer had kunnen worden geproduceerd zonder enig effect op de inflatie. Productiemiddelen en arbeid zijn beschikbaar, maar het economische beleid resulteert er in dat ze ongebruikt blijven. En omdat dit al jaren duurt, heeft dat ook grote negatieve structurele gevolgen. Kijk in het plaatje vooral ook even naar het Griekse drama. En zie The Eurozone Scandal van Simon Wren-Lewis voor meer. En zie ook zijn On the Stupidity of Demand Deficient Stagnation.

Wat blijft verbazen is dat in de zogenaamde perifere landen, Griekenland voorop, onnoemelijke economische schade en menselijke ellende is aangericht, zonder dat de elite er enig blijk van geeft dat ze zich daar iets van aantrekt. Het berusten in, laat staan het doelbewust laten bestaan van, werkloosheidspercentages van 25-30 procent en een jeugdwerkloosheid van 40-50 procent, dat kan langs geen enkele economische meetlat een verstandig beleid zijn. Zie Zijn de Europese leiders zich bewust van de ellende van de massa werkloosheid?

Wat blijft verbazen is dat de politiek-economische elite in het kader van het bezuinigingsbeleid sociale en publieke voorzieningen afbreekt zonder blijk te geven van enig inzicht in de negatieve welzijns- en gezondheidseffecten daarvan op de bevolking. Laat staan dat je iets zou merken van enig mededogen. Zie Als bezuinigen in een depressie als een geneesmiddel getest was, dan zou er al lang mee gestopt zijn vanwege de dodelijke bij-effecten.

Wat blijft verbazen is dat de politiek-economische elite luchthartig de macro-economische doelstelling van de volledige werkgelegenheid overboord heeft gegooid. En is gaan geloven in de mythe dat het streven naar een stabiel prijspeil en een evenwicht op de overheidsbegroting als vanzelf naar een optimaal economisch evenwicht zou leiden. En dus de bestaande werkloosheid wegdefinieert als de uitkomst van een voorkeur voor vrije tijd en een indicatie dat de lonen uitkeringen nog meer omlaag moeten. (Update. Ook de lonen zouden omlaag moeten, om meer investeringen uit te lokken. Maar de vraaguitval werkt daar weer tegenin.) Zie De vrije markt zorgt niet voor volledige werkgelegenheid.

Wat blijft verbazen is dat de politiek-economische elite blind is voor de politieke gevaren van lang aanhoudende massawerkloosheid, deflatie en uitzichtloosheid en dus geen oog heeft voor de parallellen met wat er in de jaren 30 van de vorige eeuw in Duitsland gebeurde. Het was, zoals bekend mag worden verondersteld, niet de hyperinflatie van 1923 die Hitler aan de macht bracht, maar integendeel de deflationaire politiek van de regering-Brüning in de vroege jaren 30. Een politiek die veel overeenkomst vertoont met wat we vandaag de dag in Europa zien gebeuren. Zie de Economist daarover (Germany's hyperinflation-phobia) en zie Verontrustend actueel: een kijkje in de jaren 30 dat doet denken aan nu (aan de hand van Golo Mann).

Wat blijft verbazen is dat de politiek-economische elite er moralistisch in blijft volharden dat schulden altijd moeten worden terugbetaald. Als er roekeloos geld is uitgeleend, zoals aan Griekenland en Spanje en zoals aan huizenkopers, dan is er aan twee kanten een verantwoordelijkheid, aan de kant van de schuldenaar en van de schuldeisers. Zie vandaag daarover Paul de Grauwe (De opstand van de schuldenaars).

En wat blijft verbazen is dat die politiek-economische elite zo overtuigd is van haar eigen gelijk dat ze bijna als vanzelfsprekend de goede werking van de democratie aan dat eigen gelijk ondergeschikt maakt. Zie gisteren daarover Yanis Varoufakis over Griekenland (Greece is about to give European democracy a chance), zie Jean Wanningen over de toestand in Spanje (Democratie Spanje staat onder zware druk) en zie Paul de Grauwe over de politieke ambities van de ECB (De Europese Centrale Bank moet zich politiek afzijdig houden).

Update. En wat natuurlijk ook maar blijft verbazen is dat de politiek-economische elite uit onwetendheid of uit ideologische verblindheid de onverminderd actuele Keynesiaanse macro-economische inzichten over wat te doen in een balansrecessie links heeft laten liggen. Zie al mijn berichten over de bezuinigingszeepbel, maar in het bijzonder ook Jan Pen in 1965 en de onmiskenbare terugval in publieke kennis.

Meer, veel meer, dan genoeg om ons over te verbazen.
Update. Zie nu ook de verbazing, en de verontwaardiging, van William Black: Greece, the Troika, and the New York Times

Geen opmerkingen: