maandag 22 februari 2016

Over de intellectuele valkuil van de neo-klassieke economie en de sekte die daaruit is voortgekomen

Wie twijfelt er nog aan dat in de Europese economische politiek, in het bijzonder in die van de eurozone, een sekte aan de macht is? Zie mijn bericht Als je door een sekte geregeerd wordt, dan loopt dat niet goed af van juni vorig jaar.

Vandaag gaat econoom Piet Keizer in op het sektarische gedrag waar de Europese economie en de Europese bevolking nu al jaren onder te lijden heeft. Zie Het Duitse monetaire trauma gijzelt de eurozone.

En Keizer probeert, aan de hand van Daniel Kahneman, te analyseren wat hier aan de hand is. De politici en de neo-klassieke economische adviseurs die hen in hun ban hebben, zijn niet in staat om informatie op te nemen die niet past in hun bestaande kennisstructuur. Bovendien vormen ze een gesloten groep, die ook groepsgewijs op informatie reageert. Daardoor ontstaat het volgende beeld (ik citeer Keizer):
Een geest (‘mind’), die over een lange periode een neoklassieke kennisstructuur heeft opgeslagen, zal een onderzoeksresultaat, dat stelt dat een prijsdaling heeft geleid tot een daling van de gevraagde hoeveelheid van dat goederenpakket niet snel opnemen. Als deze informatie wordt gepresenteerd in combinatie met een hele reeks van - voor een neoklassiek gestructureerde geest - onwaarschijnlijkheden, dan is de kans groot dat deze groep van informatie niet wordt opgeslagen. Als een volgende keer weer onwaarschijnlijke informatie van hetzelfde type wordt aangeboden, wordt de kans steeds groter dat die weer wordt afgewezen. De kennisstructuur, die wel is opgeslagen, wordt op deze wijze steeds sterker. We noemen een persoon dogmatisch, als hij of zij – ondanks aandringen van personen uit zijn omgeving, weigert nieuwe kennisstructuren te bestuderen. Een dergelijke weigerachtige houding is typerend voor een irrationeel persoon. De vraag is nu waar die ongelooflijke halsstarrigheid op het terrein van monetaire en budgetaire politiek vandaan komt.
Ziedaar, een sekte die zich volledig heeft afgesloten van Keynesiaanse inzichten over hoe uit een depressie te geraken. Piet Keizer:
Keynes zou in de huidige situatie twee voorstellen doen, waaruit gekozen kan worden: (1) Overheden van landen met een betalingsbalansoverschot verhogen hun infrastructurele investeringen, gefinancierd uit het grote spaaroverschot dat de meeste landen hebben; en (2) hetzelfde type investeringen maar dan monetair gefinancierd.
Oplossingen die niet moeilijk zijn te begrijpen, tenzij je bevangen bent door dogma's waarbinnen die oplossingen niet eens aan de orde mogen komen.

Piet Keizer stelt een soort pedagogisch experiment voor om die, vooral Duitse, politici en economen uit hun intellectuele kooi te halen waarin ze gevangen zitten.

Dat is aardig bedacht, maar de kans lijkt groot dat er pas iets verandert door politieke omwentelingen. Hopelijk vreedzame omwentelingen.

Zie in dit verband trouwens ook deze prachtige film waarin Abraham Rotstein vertelt over hoe hij in de jaren 50 van de vorige eeuw door colleges van Milton Friedman aan de Universiteit van Chicago in de "intellectuele valkuil" van de neo-klassieke economie terechtkwam. En daar uit wist te ontsnappen doordat hij later in aanraking kwam met het werk van de historisch econoom Karl Polanyi.

Omdat ik zelf in het verleden ook enige tijd in die valkuil heb vertoefd, kom ik daar zeker nog een keer op terug.

Geen opmerkingen: