Kenneth Rogoff noemt vijf problemen die opgelost moeten worden om van het kapitalisme een houdbaar stelsel te maken. Met trefwoorden samengevat: publieke goederen, ongelijkheid, gezondheidszorg, toekomstige generaties en het financiële stelsel.
Helemaal mee eens. Maar er is een zesde probleem, dat we moeten oplossen om tot oplossingen voor deze vijf te komen. Dat is het probleem van de democratie. Hoe zorgen we er voor dat burgers voldoende betrokken en voldoende geïnformeerd zijn om hun bijdrage tot de oplossing van deze vijf problemen te leveren? Dat is een levensgroot probleem, want die betrokkenheid en geïnformeerdheid zijn geen zaken die in het kapitalisme als vanzelf tot stand komen. De markt heeft er weinig interesse voor.
Integendeel, net zo als de markt meer kan verdienen aan een ongezonde leefstijl (televisiekijken, reclame tot je nemen, shoppen, uitgaan, pillen slikken) en een ongezond dieet (kant-en-klaar voedsel, snacks, teveel eten), kan de markt ook meer verdienen aan amusement en alle andere vrijetijdsbesteding waar geld aan te pas komt, dan aan mensen die zich eens ergens in willen verdiepen en gefundeerd een mening vormen over wat er in dat ingewikkelde publieke domein allemaal aan de hand is. Betrokkenheid bij het publieke domein en het je daarover informeren en er over nadenken, dat zijn natuurlijk commercieel geen interessante bezigheden.
Misschien is het functioneren van de democratie wel het grootste probleem. Ik ben er niet gerust op, met al die slecht geïnformeerde politici die denken dat ze het slecht geïnformeerde kiezers naar de zin moeten maken. En als ik lees wat er nu, door weinigen opgemerkt, in Hongarije aan de hand is, nee, dan ben ik er niet gerust op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten