vrijdag 15 februari 2013

Sociale zeepbellen lopen altijd langzaam leeg. Neem nu de bezuinigingszeepbel - Trouw vraagt om koerswijziging, maar wel heeeeel voorzichtig

Sociale zeepbellen ontstaan als veel mensen te weinig informatie hebben om elk zelfstandig een oordeel te vellen. Ze gaan dan bij elkaar te rade en als er dan een van de mogelijke oordelen even de overhand lijkt te krijgen, dan kan er zo maar een communis opinio ontstaan, doordat iedereen daar achteraan loopt. Het is meer sociale beïnvloeding die daar dan aan ten grondslag ligt, dan individuele, zelfstandige oordeelsvorming.

Zulke informatietekorten zijn kenmerkend voor het publieke domein, dat van de collectieve besluitvorming over zaken waar we alleen in abstracte of zelfs cijfermatige termen informatie over hebben of moeten verwerven. En de kring waar zo'n sociale zeepbel ontstaat, is er dan ook vaak een van de deskundigen of de zogenaamde deskundigen. Zelfs die zijn soms niet goed geïnformeerd, terwijl ze er toch niet onderuit kunnen om een oordeel te hebben.

Als ze dan vooral op elkaar gaan letten, dan kan daar ineens, plop, een zeepbel ontstaan. Het oordeel dat dan het meest serieus lijkt en dat door de meest serieus lijkende deskundigen lijkt te worden aangehangen, dat wordt dan ineens het oordeel waar je eer mee in kunt leggen. Daarvan afwijken kan zomaar tot sociale uitsluiting leiden. En dat is een zware sanctie, want de meesten willen maar wat graag tot de wat Paul Krugman badinerend Very Serious People gerekend worden. Al die publieke figuren die Wim Kan ooit, mild, bespotte als zeeeeer bekwaaaaam.

Zo is de bezuinigingszeepbel ontstaan, de in kringen van beleidsmakers aangehangen overtuiging dat de bezuinigingsstrategie de beste, nee, de enige, oplossing is voor de economische recessie waarin we zijn komen te verkeren. Weg met die ouderwetse en achterhaalde Keynesiaanse recepten van het stimuleren van de economie. Zie het vorige bericht over Jan Pen in 1965 en de terugval in publieke kennis.

Maar is ook altijd nog een werkelijkheid, die van de feitelijke ontwikkelingen en de data en de statistieken die daaruit naar voren komen. En dan kan er een conflict gaan ontstaan tussen de behoefte aan werkelijkheidszin enerzijds en de behoefte aan sociale erkenning en angst voor uitsluiting anderzijds. De periode dat die laatsten domineren, kan nog lang duren. De eerste uitingen van twijfel zijn dan altijd heel voorzichtig en zo mogelijk dubbelzinnig. Zodat je altijd nog kunt terugkomen op je aarzelende schreden in een andere dan de nog overheersende richting.

Dit alles bedacht ik toen ik zopas het hoofdredactionele commentaar van Trouw las. Zie de link onderaan dit bericht. Want als je op de kop af gaat, dan verwacht je een ondubbelzinnig pleidooi voor een koerswijziging in de Nederlandse en Europese bezuinigingspolitiek. De hoofdredactie heeft de slechte cijfers tot zich laten doordringen en vindt het welletjes geweest. Ik citeer:
Het lijkt er immers steeds meer op dat de fixatie van de politiek op financieringstekort en overheidsschuld de economie verder en verder in het slop brengt en daarmee uiteindelijk ook het doel van de gezonde overheidsfinanciën op langere termijn in gevaar brengt.
O jee, denk je dan, dat is dapper. Het zou nog dapperder zijn geweest om ook even te vermelden dat degene die genegeerd of zelfs verketterd zijn, misschien toch gelijk hadden. Maar goed.

Maar dan lees je de laatste twee zinnen van het commentaar:
Daarmee is dit commentaar nog geen pleidooi om ons nu maar uit de crisis te spenderen. Het is wel een pleidooi voor een voorzichtige koerswijziging.
Precies zo gaan gaan altijd de eerste stapjes. Ik het het gezegd, maar ik heb het toch eigenlijk ook niet gezegd. Want ik moet wel nog tot de zogenaamde serieuze mensen gerekend kunnen blijven worden.
Update. Dat de sociale zeepbel langzaam leegloopt, geldt alleen voor het begin. Daarna kan het heel snel gaan, want dan moet iedereen er weer op tijd bij zijn.

Derde recessie in korte tijd vraagt om koerswijziging, in Nederland en in de EU - Opinie - TROUW:

'via Blog this'

Geen opmerkingen: