We weten zo langzamerhand wel dat het klopt dat eenzaamheid ziekmakend is. Maar ligt dat dan aan het objectief sociaal geïsoleerd zijn, zoals aan het gemis van een partner en/of contacten met familie en vrienden? Of moet je je eenzaam voelen om ziek te worden?
Voor dat laatste zijn er veel aanwijzingen. Het gevoel eenzaam te zijn creëert onveiligheidsgevoelens en stress en die stress is niet goed voor de gezondheid. De fysiologische, neurale en hormonale mechanismen daarvan zijn min of meer bekend. Zie eerder dit bericht. Tja, mensen zijn sociale dieren. Onze sociale behoeften hebben een biologisch fundament.
Als we bovendien weten dat mensen zich bij een zelfde objectieve sociale isolement niet allemaal even eenzaam voelen, dan zou je kunnen gaan denken dat je bij het bestrijden van eenzaamheid bij dat subjectieve gevoel zou kunnen aangrijpen. Dat je dus mensen leert om "emotioneel beter" met hun sociale isolement om te gaan. In plaats van dat je ze helpt om uit dat sociale isolement te geraken. Weg dus met dat zielige eenzaamheidsgevoel. Als een hulpverlener er maar in slaagt om je daar van te verlossen, dan heb je van dat sociale isolement verder niets te vrezen.
Maar zo werkt het natuurlijk niet. Uit het pas verschenen onderzoek Social isolation, loneliness, and all-cause mortality in older men and women (betaalpoort) blijkt dat bij ouderen juist dat objectieve sociale isolement de kans op overlijden vergroot los van het gevoel van eenzaamheid. Weinig contacten hebben verhoogt de mortaliteit, onafhankelijk van het gevoel van eenzaamheid. (Terwijl tegelijk dat gevoel van eenzaamheid ook de mortaliteit verhoogt.)
Hoe kan dat? De onderzoekers opperen de mogelijkheid dat alleenstaanden en sociaal geïsoleerden een ongezondere leefstijl hebben, minder stipt hun medicijnen innemen en vaker te laat een dokter inschakelen bij gezondheidsproblemen. En dat lijkt plausibel. Maar ze opperen ook de mogelijkheid dat sociaal isolement op zich al biologische effecten heeft, zoals een vergrote vatbaarheid voor ontstekingen, ook als mensen zich niet eenzaam voelen. Met andere woorden: sociaal isolement beïnvloedt je immuunsysteem, terwijl je niet het gevoel hebt dat er iets aan de hand is. De stress die er wel is, dringt zich niet zo aan je op dat er een gevoel van eenzaamheid ontstaat.
Maar je leeft wel minder lang. Laten we dus toch maar gewoon proberen om mensen uit hun sociale isolement te halen. Of, nog beter, te voorkomen dat ze er in terecht komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten