Stuckler en Basu schatten dat in de Verenigde Staten tussen 2007 en 2010, dus in de eerste drie jaren van de kredietcrisis, een totaal van 4750 "extra" zelfmoorden plaats vonden, vooral in de staten met de hoogste werkloosheidstoename. Is een toename van het zelfmoordcijfer, en van gezondheidsproblemen, nu eenmaal onvermijdelijk verbonden met economische neergang? Nee, want het maakt uit welk beleid overheden voeren. In landen waar sterk werd bezuinigd, vooral op sociale voorzieningen en gezondheidszorg, is de gezondheid van de bevolking sterker achteruitgegaan dan in landen die hun voorzieningen op peil hielden en de economie stimuleerden. Het beleid ten aanzien van de overheidsbegroting kan een zaak zijn van leven en dood.
Een extreem voorbeeld is Griekenland. De publieke gezondheidsuitgaven zijn daar sinds 2008 met 40 procent verlaagd, vooral om aan de eisen van de troika - het IMF, de Europese Commissie en de Europese Centrale Bank - te kunnen voldoen. 35000 banen in de gezondheidszorg gingen verloren. De kindermortaliteit steeg met 40 procent. Nieuwe HIV-infecties verdubbelden. In het zuiden van Griekenland heerst er weer malaria. (En er was een sterke stijging van het zelfmoordcijfer.)
Hiertegenover staat IJsland, dat er van profiteerde een eigen munt te hebben, dat geen streng bezuinigingsbeleid voerde en waarvan de economie verbeterde. De gezondheidszorg bleef op peil. En het zelfmoordcijfer nam niet toe.
Analyses van data van landen na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 en na de financiële crisis in Azië laten een zelfde beeld zien. Oost-Europese landen die kozen voor een economische shock therapie, met radicale privatiseringen en massa-ontslagen, hadden de grootste toename in zelfmoorden, hartaanvallen en alcohol-gerelateerde sterfgevallen. En de Aziatische landen die het meest radicaal de bezuinigingen uitvoerden die door het IMF waren opgelegd, kenden hongersnoden en sterke toenames van infectieziekten. (Het IMF bood in 2012 zijn verontschuldigingen aan.)
Stuckler en Basu berekenen dat elke dollar investering in publieke gezondheidsprogramma's zo veel als 3 dollar economische groei kunnen opleveren. Zulke investeringen redden niet alleen levens in een recessie, maar ze kunnen ook helpen bij het economisch herstel. In hun beleid zouden overheden de volgende drie principes in acht moeten nemen:
- Richt geen schade aan. De gezondheidseffecten van het fiscale en het monetaire beleid zouden door een onafhankelijke instantie beoordeeld moeten worden. Als bezuinigen in een depressie als een geneesmiddel getest was, dan zou er al lang mee gestopt zijn vanwege de dodelijke bij-effecten.
- Beschouw werkloosheid als de pandemie die het is. Het is de voornaamste oorzaak van depressie, angststoornissen en zelfmoordgedachten.
- Voer de uitgaven aan de publieke gezondheidszorg op in slechte tijden. Het is duurder om een epidemie onder controle te krijgen dan om hem te voorkomen.
Je hoeft niet een economische ideoloog te zijn - en dat zijn wij zeker niet - om in te zien dat de prijs van het bezuinigingsbeleid in menselijke levens kan worden uitgedrukt. Wij praten slecht beleid uit het verleden niet goed, noch pleiten we voor een algemene kwijtschelding van schulden. Het is de taak van de beleidsmakers in Amerika en Europa om de juiste mix van fiscaal en monetair beleid te bepalen. Maar wat wij hebben vastgesteld is dat het bezuiningingsbeleid - zwaar, direct, blindelings snijden in sociale en gezondheidsuitgaven - niet alleen averechts werkt, maar bovendien dodelijk is.(Zie ook nog eens mijn bericht Het kwaad van werkloosheid. Over prioriteiten van politieke leiders. En
Are European leaders aware of the miseries of mass unemployment?)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten