Enig inzicht krijg je daarin door het verslag dat De Groene Amsterdammer van vorige week geeft (online alleen voor abonnees) van de discussie tussen VVD-Kamerlid Mark Harbers en de econoom Rens van Tilburg. De laatste brengt de bekende zakelijke en feitelijke argumenten tegen dat bezuinigingsbeleid naar voren. Voor de goede orde: tegen het nu bezuinigen in plaats van dat later te doen. De verdedigingslinie van Harbers bestaat uit, ja, hoe noem je dat, retoriek? Een paar passages:
Al in de campagne was ik op stap met de boodschap dat een ongekende crisis ook ongekende maatregelen vergt. Mooier kan ik het niet maken. Als politicus heb ik ook de verantwoordelijkheid te voorkomen dat Nederland zichzelf over een paar jaar weer tegenkomt. Dat risico is groot als de regering nu met het uitstel van bezuinigingen de problemen voor zich uit schuift. In een crisis die groter is dan alle andere recessies uit de afgelopen tachtig jaar hebben we niet meer de luxe om nu eerst het private probleem aan te pakken en het publieke te laten rusten.Geen poging om het argument dat bezuinigen nu de crisis verergert, wat correct blijkt te zijn, met een empirisch onderbouwd tegenargument te weerleggen. Wel de retoriek van het voor zich uit schuiven van de de problemen, wat serieus klinkt zonder dat te zijn.
de Europese overheden (hebben) volgens Harbers geen 'spankracht' meer om corrigerend op te treden. 'We moeten nu terugveren en ons realiseren dat die drieprocentsnorm niet willekeurig is. Het is niet een norm, maar een uiterste grens. Een staatsschuld van 75 procent is ook echt te hoog. We wisten dat 2013 een moeilijk jaar zou worden, dus laten we nu alsjeblieft gewoon doorpakken.Niet een empirische onderbouwing van de bewering dat die staatsschuld in de huidige omstandigheden te hoog is en een bezuinigingsbeleid rechtvaardigt. Gewoon te hoog. En weer de retoriek van een moeilijk jaar en doorpakken.
Nog steeds geeft de overheid twintig miljard per jaar meer uit dan er binnenkomt. Dat is de tragische werkelijkheid achter het schatkisttekort (...) Het is begrijpelijk dat jij het dempende effect van de bezuinigingen aan de orde stelt. Maar wat is het alternatief? Dat je de kosten van de recessie voor je uit schuift en je volgende generaties opzadelt met belastingverhogingen? Eens moet de rekening toch worden betaald. Ik vind de belastingen in Nederland op dit moment hoog, te hoog, en ik geef volgende generaties graag de ruimte dichter bij het liberale heil van een samenleving met een zo laag mogelijke belastingdruk te komen.Herhaling van de retoriek van het problemen voor zich uit schuiven. En nu ook die van de rekening die eens moet worden betaald. Wat er op duidt dat Harbers niet inziet dat een overheidsschuld iets anders is als een schuld van een huishouden. De overheid beheert een gehele economie en die economie is een kringloop. Of in de toekomst de belastingen moeten worden verhoogd is vooral afhankelijk van hoeveel economische groei er zal zijn. Denk ook nog eens aan oud-VVD-minister van financiën Johan Witteveen die tegen Rutte had gezegd "het verhaal over het tekort is niet juist en dat weten jullie". (Vooral "dat weten jullie" is wel erg vernietigend.)
En opvallend is natuurlijk dat de ideologie van de zo klein mogelijk overheid dient om de bezuinigingen te verdedigen. Dat lijkt er op dat Harbers met plezier de economie de nek omdraait, als dat maar ook leidt tot een kleinere overheid. Uiteraard geen argument waarom een kleinere overheid ook altijd beter is voor de burgers. Want dat argument is er ook niet. Consistent is het wel, want Mark Rutte verklaarde eind 2011 al dat de crisis een mooie gelegenheid was om de overheid een kopje kleiner te maken.
Kijk uit! De prijs van jouw stimuleringsbeleid is een verder oplopende staatsschuld, met het risico dat Nederland al in 2014, 2015 fors hogere rente moet betalen.Ja, daar zou Harbers een punt kunnen hebben. Maar wat bepaalt allemaal hoeveel rente Nederland moet betalen? In ieder geval profiteren we van de beroerde economieën in zuidelijke eurozone landen, die maakt dat de financiële markten liever uitwijken naar Nederland en Duitsland. En natuurlijk kijken die markten ook vooral naar realistische vooruitzichten op economische groei, die het bezuinigingsbeleid zacht gezegd niet kan verschaffen. Dit is vooral een poging om angst aan te jagen.
We moeten door de zure appel heen bijten, om een basis te scheppen voor gedegen, structurele groei in de toekomst. Het zou toch wel bijzonder treurig zijn als we nu de noodzakelijke beslissingen voor ons uit schuiven (...)
Het is een heilloze weg om met extra overheidsuitgaven de economie een zet te geven, nog los van het feit dat een groot deel van dat geld naar het buitenland zal weglekken.De zure appel en weer dat voor zich uit schuiven. En dat al dat geld naar het buitenland zal weglekken, dat zal Harbers van Sweder van Wijnbergen hebben opgepikt, zonder kennis te hebben genomen van de weerlegging door Bas Jacobs.
Tenslotte vindt Harbers dat we ons vooral aan de drieprocentsnorm moeten houden omdat we anders de zuidelijke eurozone landen niet genoeg onder druk zetten om dat ook te doen. Hier komt de retoriek van "een Zuid-Europees sentiment" om de hoek, het sentiment dat ze in Zuid-Europa er met de pet naar gooien. Daarom moeten we hen "de duimschroeven aandraaien". Treurige en gevaarlijke retoriek, als je beseft dat de problemen in Zuid-Europa bovenal zijn ontstaan door de gebrekkige wijze waarop de euro werd ingevoerd, zonder controle op kapitaalsstromen.
Aangenomen dat Harbers representatief is voor wat de huidige regering aan verdediging van het bezuinigingsbeleid naar voren kan brengen, nou, dan wordt je daar niet vrolijk van.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten