Heute vor 75 Jahren | Vor, während und nach der Reichspogromnacht:
'via Blog this'
Op 9 november 1938 vond in Duitsland de Reichspogromnacht plaats. Honderden Joden werden vermoord of tot zelfmoord gedwongen. Synagogen en Joodse winkels en woningen werden in brand gestoken en vernield. In het hele land werden Joden mishandeld en vernederd. Het bleek dat gewone mensen kunnen worden opgezweept, en zich kunnen laten opzwepen, tot collectieve vernedering en kwelling van een groep medeburgers. En het bleek dat veel andere gewone burgers in staat waren om daarbij toe te kijken of de andere kant op te kijken. En het bleek dat de overheidsmacht in handen kan komen van mensen die tot zulke gruwelen aanzetten. Later namen de gruwelen de omvang aan van de Holocaust.
De vorige alinea is met moeite opgeschreven. Want hoe kun je in een paar regels zulke vreselijke gebeurtenissen beschrijven? Vaak zie je daar dus maar van af. Maar het is goed dat de Reichspogromnacht (in het verleden vaak als Kristallnacht aangeduid) in de media is herdacht. Ik zag voor de Duitse televisie de indrukwekkende documentaire Vorspiel zur Tragödie.
Maar even indrukwekkend vind ik het project Heute voor 75 Jahren van vijf Duitse historici, waarin zij op basis van alle beschikbare historische bronnen de gebeurtenissen via Twitter hebben beschreven alsof ze actueel plaats vonden. Zie bovenaan dit bericht de link naar de website van het project, waar je alle 374 tweets (tot nu toe) kunt lezen. Ik heb dat de afgelopen dagen gedaan, samen met bijna 11.000 andere volgers.
Er is ook kritiek. Zulke gruwelen horen niet in deze vorm te worden gegoten. Daar zit wel wat in, maar toch overheerst mijn bewondering voor het project. Want je wordt wel heel direct geconfronteerd met het gegeven dat zulke wandaden wel degelijk door gewone mensen in gewone straten kunnen worden gepleegd. De maatschappelijke en sociale omstandigheden kunnen vormen aannemen waarin de menselijke lust tot vernederen aan de oppervlakte komt. Dat mogen we nooit over het hoofd zien.
Update. Zie nu ook History Comes To Life With Tweets, vandaag in de New York Times.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten